حکومت ایران، با اعزام هزاران دانش‌آموز به اردوهای راهیان نور، نه تنها تعهدات بین‌المللی خود تحت پیمان‌نامه حقوق کودک را نقض کرده، بلکه به طور سیستماتیک در حال ترویج ایدئولوژی مذهبی و نظامی‌گری در میان کودکان است. این اقدام غیرانسانی و غیرقابل قبول، نشان‌دهنده تلاش حکومت برای شست‌وشوی مغزی نسل جوان و القای تفکرات افراطی و خشونت‌آمیز از سنین پایین است. اردوهای راهیان نور، که به بهانه آشنایی دانش‌آموزان با تاریخ جنگ ایران و عراق برگزار می‌شود، در واقع ابزاری برای تبلیغ ایدئولوژی مذهبی و تندروانه حکومت است. کودکان در این اردوها با محتوای خشونت‌آمیز، روایت‌های یک‌جانبه و تبلیغات ایدئولوژیک مواجه می‌شوند که هیچ سنخیتی با حقوق اولیه آن‌ها به عنوان کودکان ندارد.
آمار و ارقام حوادث مرتبط با اردوهای راهیان نور
بررسی گزارش‌های منتشر شده در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که اردوهای راهیان نور نه تنها از نظر ایدئولوژیک و روانی برای کودکان آسیب‌زا بوده، بلکه از نظر ایمنی نیز با خطرات جدی همراه است. در طول سال‌های گذشته، حوادث متعددی در جریان این اردوها رخ داده که منجر به مجروحیت و حتی مرگ تعدادی از دانش‌آموزان شده است. برای مثال:
- در اسفند ۱۳۹۶، یک دستگاه اتوبوس حامل دانش‌آموزان در جاده سمنان دچار حادثه شد و منجر به کشته شدن ۱۰ نفر و مجروحیت ۳۵ نفر دیگر گردید. این دانش‌آموزان در حال بازگشت از اردوی راهیان نور بودند.
- در آذر ۱۳۹۸، یک اتوبوس دیگر در استان لرستان واژگون شد و باعث کشته شدن ۷ دانش‌آموز و آسیب‌دیدگی ده‌ها نفر دیگر شد.
- در دی ۱۴۰۰، حادثه‌ای مشابه در جاده خوزستان رخ داد که منجر به مرگ ۵ دانش‌آموز و زخمی شدن بیش از ۲۰ نفر دیگر شد.
این حوادث تنها بخشی از موارد ثبت‌شده هستند و نشان می‌دهند که اردوهای راهیان نور نه تنها از نظر روانی و ایدئولوژیک برای کودکان مضر است، بلکه از نظر فیزیکی نیز خطرات جانی جدی به همراه دارد.
نقض حقوق کودک و تعهدات بین‌المللی
بر اساس پیمان‌نامه حقوق کودک، که ایران در سال ۱۳۷۳ به آن پیوسته، افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شوند و استفاده از آن‌ها در فعالیت‌های نظامی یا مواجهه با محیط‌های خشونت‌آمیز ممنوع است. با این حال، حکومت ایران به‌طور سیستماتیک این تعهدات را نقض کرده و با اعزام کودکان به مناطق جنگی و مواجهه آن‌ها با محتوای خشونت‌آمیز، حقوق اولیه آن‌ها را زیر پا می‌گذارد.
تأثیرات روانی و ایدئولوژیک
کارشناسان روانشناسی و حقوق کودک هشدار داده‌اند که مواجهه کودکان با صحنه‌های جنگ، خشونت و تبلیغات ایدئولوژیک می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت روانی آن‌ها داشته باشد. این اقدامات نه تنها باعث ایجاد ترس و اضطراب در کودکان می‌شود، بلکه می‌تواند منجر به القای تفکرات افراطی و خشونت‌آمیز در سنین پایین شود. این موضوع به‌وضوح نشان می‌دهد که حکومت ایران به جای حمایت از حقوق کودکان، از آن‌ها به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف ایدئولوژیک و سیاسی خود استفاده می‌کند.
واکنش نهادهای بین‌المللی
نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری بارها از ایران خواسته‌اند تا به تعهدات خود در قبال پیمان‌نامه حقوق کودک پایبند باشد و از به کارگیری کودکان در هرگونه فعالیت مرتبط با امور نظامی خودداری کند. با این حال، حکومت ایران به جای توجه به این هشدارها، همچنان به اعزام دانش‌آموزان به اردوهای راهیان نور ادامه می‌دهد.
حال می‌توان نتیجه گرفت که اردوهای راهیان نور نه تنها نقض آشکار حقوق کودک است، بلکه نشان‌دهنده سیاست‌های خطرناک و غیرانسانی حکومت ایران در قبال نسل جوان است. کودکان ایران شایسته زندگی در محیطی امن و عاری از تبلیغات ایدئولوژیک و خشونت‌آمیز هستند، نه اینکه قربانی سیاست‌های تفرقه‌انگیز و افراطی حکومت شوند. جامعه جهانی باید بیش از پیش به این نقض فاحش حقوق کودک توجه کند و فشارهای لازم را برای توقف این اقدامات غیراخلاقی و خطرناک اعمال نماید.
