یادداشت روژمان – سالی که رفت و سالی که می آید!
سال 2022 به تاریخ پیوست. در آن سال مصائب گذشته ناشی تسلط سیستم سرمایه و عملکرد دولت های حافظ آن تشدید گردیدند. بحران های اقتصادی، زیست بوم، وام، پناهندگی، تورم و جنگ بدتر شدند. دولت های غربی با اهدافی چند از جمله برای فراافکنی چنگ اوکراین را به بشریت تحمیل کردند. سال گذشته به لحاظ سیاسی دست راستی های افراطی در بعضی کشورها نظیر فرانسه به قدرت نزدیک شده و در ایتالیا به قدرت رسیدند. اما در بعضی کشورها نظیر شیلی، برزیل و کلمبیا در کابینه های چپگرای بورژوایی جای حکومت های راست و راست افراطی را گرفتند. در بدنه جامعه و در میان جوانان کارگر نیز سوسیالیسم تقویت شد.
صندوق بین المللی پول در آخرین گزارش خود پیش بینی کرده که کشورها در سال آینده و به لحاظ اقتصادی وضع بدتری خواهند داشت. سایر بحران ها هم رو به تشدید هستند.
عکس العمل توده ای و کارگری در برابر اوضاع نابسامان مذکور در بعضی کشورها نظیر قزاقستان، سریلانکا و ایران سراسر کشوری بوده و هست. در قزاقستان حکومت در ابتدای سال قیمت بنزین را دو برابر کرد. در دوم ژانویه 2022 کارگران نفت در غرب کشور با اعتصاب و اعتراض در مقابل تصمیم دولت واکنش نشان دادند. آن اعتراض و اعتصاب بلافاصله به شهرهای دیگر و از جمله آلماتی سرایت کرد. در نتیجه ی آن مبارزات کابینه سقوط کرد، نظربایف، قدرت اصلی در سایه از ریاست دستگاه امنیتی سرکوبگر کنار رفت و افزایش قیمت بنزین لغو گردید. اعتراضات، اعتصابات و تظاهرات های توده ای در سریلانکا علیه فساد حکومتی، نئولیبرالیسم اقتصادی، گرانی بیش از حد کالاها و ناکافی بودن شدید خدمات در اواخر مارس شروع شد و هنوز هم ادامه دارد. در نتیجه خیزش توده ای یاد شده، که به خیزش تهیدستان مشهور شده، رئیس جمهور فاسد و دهها وزیر و نخست وزیر مجبور به استعفا گردیده اند. بزرگترین خیزش انقلابی در سال 2022 علیه حکومت استبدادی اسلامی، نابرابری و بویژه نابرابری جنسیتی و فقر در 26 شهریور (17 سپتامبر) در ایران شروع شد که هنوز ادامه دارد.
اعتراضات توده ای در اروپا تحت رهبری اتحادیه ها و احزاب چپ پس از تجاوز روسیه به اوکراین در 24 فوریه (5 اسفند 1400) شروع شدند. گرانی شدید قیمت ها نظیر بالا رفتن قیمت های سوخت، مواد غذایی، مواد کشاورزی، قیمت مستغلات و کرایه خانه ها عامل تظاهرات توده ای در برلین، پراگ، وین، کپنهاگ، پاریس، شهرهای اسپانیا و بلژیک بودند
در بعضی کشورها کارگران و توده های تظاهر کننده در عین مطرح کردنِ مطالبه پائین آوردن تورم، خواست افزایش دستمزد، کم کردن مالیات کارگران و کارمندان و افزایش مالیات ثروتمندان و ابر ثروتمندان را پیش کشیدند
گذشته از مبارزات توده ای، با شرکت کارگران، که به معدودی از آنها اشاره شد خود کارگران هم به اعتصابات و مبارزات کوچک و بزرگی دست زدند. یکی از اولین و بزرگترین اعتصابات و اعتراضات را 200 میلیون کارگر در هند و در 28 و 29 مارس 2022 (فروردین 1401) رقم زدند. کارگران مطالباتی چندی را مطرح کرده که افزایش دستمزد، بیمه های بهتر و توقف خصوصی سازی در میان آنها بودند. اعتصاب مهم دیگر قابل اشاره در آسیا دست از کار کشیدن دهها هزار کارگر کشتی سازی در کره جنوبی بود. در میان مطالبات آنها باید به مطالبه 30 درصد افزایش دستمزد اشاره کرد. اتحادیه کارگران طی مذاکره افزایش دستمزد را به 15 درصد کاهش داد.
در آمریکا تمایل به سازماندهی در اتحادیه ها، که ابتدا از تشکیل آن در یک واحد ابرشرکت آمازون شروع شد توده گیر شده و به چند ابر شرکت دیگر نیز سرایت کرده است. در نتیجه این مبارزات و اکسیون متعددی که کارگران آمریکایی به آن دست زدند دستمزد ها در مواردی تا 7 درصد افزایش یافت. اما تورم بیش از ده درصد این افزایش را خنثی کرده است. از میان اکسیون های اثر گذار باید به اعتصاب کارگران راه آهن اشاره کرد. اعتصاب نیرومند این کارگران برای اولین پای کابینه بایدن به نفع کارفرماها را به طور علنی به میان کشید. این کابینه در مجلس نمایندکان قانونی گذراند که اعتصاب کارگران را غیرقانونی اعلام کرد. به این ترتیب افسانه پوچ بی طرفی دولت ها در کشمکش بین کارگران و کارفرماها برملا شد. اعتصابات مهم دیگر در بریتانیا و آلمان روی داده اند که مجال اشاره به آنها وجود ندارد.
