بیدارم نکنید! (روایت واقعی از حضور در تظاهرات مردمی شهر بوکان)
محمود میرزاعبدالله
امروز صبح جمعە است. هنوز تو رخت خوابم. می خواهم بخوابم ،تا ظهر. چرا نخوابم؟ اصلا چرا تا ظهر؟
تا هر وقت دلم بخواهد و دوست داشتە باشم ! باید بخوابم! حالم خوش نیست. تنها راه فرارم از این وضعیت خواب است! چرا نە شود ؟ می شود! بە راستی که امروز هم یکی از بدترین روزهای زندگیم خواهد بود؟ هر چند، چندروزیست از روز و شبهای عمرم متنفرم. کابوس ، وهم و خیال، این زندگی من است! از همه چیز و همه کس و هر صدای حالم بهم میخورد. تمام وجود و هستی در نگاهم پوچ و مسخرە است. حتی شعر و آواز و نوا هم حالم را خوب نمیکند ! میخواهم بخوانم یا بخوانم نمی شود کە نمی شود ! کتاب هم بیدارم نمی کند! کتابها برایم شده اند قصه شب، با باز کردن لایشان، بدون لالایی خوابم میگیرد! حتی ناسزا و فحش دادن هم آرامم نمی کند! چرا کسی نیست بیاید و با دادی ، فریادی ، یا نیشگونی بیدارم کند و بگوید: پاشو! داری کابوس می بینی* بلند شو! خواب بود، تنها یک خواب، تمام شد! نە خوابیدن، نە بیداری هیچ کدام شفای درونم نیست! میخواهم بی خیال تمام رشته و داشتەهای ذهنم بشوم. چرا نباید حتی پیش خودم بمانم؟ دارم کم میارم! بریدم. بگذارید بخوابم. اما خواب، خوابی دور از هر افکار و رویا! خوابی دور از تمام غم ها و حزنها! خواب، اصلا خواب نە، اغما! فاقد از شعور و احساس و حس! می خواهم خودم را در یک نقطه دور از تمدن رها کنم . رها نە ،گم کنم. بە صورتی کە نتوانم با خودم حرف بزنم! فراریم ، از خودم و تمام داشتەهای ذهنم. می خوابم. تا کی باید گرفتار این آشوب درون باشم؟ باید قبول کنم کە نمی توانم و از توان من خارج است. می دانم کە باید برای هدف جنگید. می دانم کە چگونگی تلاش و کوشش هاست بە زندگی مفهوم و معنی می دهد. و خوب میدانم این نوع جنگیدن باعث آزادی روح و اندیشە انسان می شود. ولی چکار کنم کە من ترسیدەام و پنهان شدەام! پس مرا نجوید! خودم را تنهای تنها می بینم. توان و قدرت ایستادن ندارم. پس باید خوابید و خوابید!
می خوابم. نگذارید صدای تیر و ساچمه و شعار و آە و فغان و نالە. آرامش داشته و نداشته های خوابم را بە هم بزند. می خواهم بخوابم! از دیروزهایم بیزارم. امروز هم از آن روزهاست، کە تحملش سخت و آزار دهندەاست. می خوابم از تختم بیرون نمی روم! بگذارید کسانی دیگری این نوشتەها را تمام کنند و آینده را برایم بنویسند. همان مردمانی کە تشنه وارستگی و آزادیند. من چرا؟ این انقلاب مالک دارد. دارندە و صاحب آن دلاورانی هستند از جنس غرور و امید. بگذارید بنویسند، من میخوانمش و زندگیش را میکنم. میخواهم بخوابم و خودم را از اندیشە های انقلاب و تمام چگونگی شورش رها کنم! مگر میشود؟ نە! بە راستی کە افکار و اندیشه و خیال بدترین داشته هر انسانی است، بعضی وقتها بدون اینکە از آنها کمک بخواهی به سراغت می آیند.
همان چند روز پیش بود، کە از بیم جانم، از کوچه پس کوچەهای شهر گذشته بودم! آنهم، چه گذری؟ چنان می دویدم کە گلولە ها بە خاک پایم نمی رسیدند. گذر از گوچەهای کە در فکر انتهاج انتهایشان بودم کە نکند مامورها… یا کە نە، کوچە بن بست نباشد؟ می ترسیدم، و می ترسیدیم! و می دویدم، و می دویدند، و عرق می ریختیم …!
بگذارید بخوابم، بی آنکە مروری بر دیروزم داشته باشم، من از دیروزهایم هراسانم. بگذارید بخوابم. کە خواب یعنی گذر از زمان، خواب یعنی بی خیالی و غافل شدن از هر آنچە کە روی می دهد. خواب یعنی آرامش و آرمیدن. یعنی رستن و جستن از بیم و هراس واهمه. یعنی گذشتن از زندگی و زیستن در وهم و گمانی کە می سرایش! بیدارم نکنید کە بیدار نمیشوم. چون من خودم را بە خواب زدەام!
سخت است، کە بترسی و نخواهی کسی بفهمد، خود ترس یکجا و هراس از آنکە وای … اگر بفهمند اطرافیانت …!؟ البته همه میترسند ، همە میترسند، حتی آنهای کە به چراغ و آب و آینه پیوستەاند*. حتی آنهای کە امروز در کوچه و خیابان این شهر جان بر کف بە دنبال آزادیند. آنها بیشتر میترسند، ولی عاشقند! اگر عشق نباشد ترس فریاد میزند و رسوایت میکند! آنها در هراسند از حال روزگارشان. بیمناکند از آیندە خویش و فرزندانشان. آنها میترسند و می جنگند، چون عاشقند. ولی من در کل ادم ترسو و ریسک ناپذیریم، خیلی وقتها بخاط همین ترسم چە چیزهای کە از دست ندادم؟ یا به خاطر ترس از دست دادن داشتە هایم، سعی کردم ،تمام نداشته های زندگیم را بە فراموشی بسپارم. چکار کنم ، کە از همه چیز و همه کس میترسم؟ از مردن و فراق، جراحت، اسارت و حقارت میترسم! حقیقتا، از خود زندگی کردن هم میترسم !
همان دیروز بود، کە در مراسم خاکسپاری شهید سالار مجاور یکی در باب حقارت و اسارت مردم بە دست آخوندها حرف میزد. واز مردم روستای آختتر و تمام روستاهای اطراف، و مردم شهرستان بوکان بە خاطر شرکت در این مراسم تشکر میکرد و میگفت : “اگر میخواهید گروگان این آخوندها نباشم و از این اسارت خلاص شویم، باید اتحادمان را حفظ کنیم. رمز پیروزی ما در اتحاد و یک دلی ماست. با یک دلی و یک رنگی میرویم بە سوی آزادی و رهای … وقتی باهم هستیم، نترسید….
بیاید، فکر کنید بە روزی کە خواهیم مرد و زیر این تربت، خاک میشویم! میخواهید در آیندە فرزندان وطن، از این خاک چە بوی استشمام کنند؟ بوی ترس و ذلت و حقارت، یا بوی امید و عشق و زندگی و آزادی …؟”
چقدر زیبا درباره شهادت و مقاومت و انقلاب حرف میزد. کلامش باعث قوت قلب می شد. من نمی ترسیدم! علت و سبب این نترسیدن، در این کلام نافذ بود؟ یا شور این باهم بودن و اتحاد؟ چقدر زیباست این یک دلی و یگانگی بودن. و بە راستی کە تنها راه رهایی از یوغ ستم ، همان همدلی و اتحاد است. ولی مگر میشود این همە جماعت را برای یک خواستە و یک هدف متحد کرد؟ آری، خود ما با چە بدبختی وارد روستا شدیم، تمام راه های اصلی و فرعی بە روستا را مسدود کرده بودند. اجازە ورود بە روستا را نمی دادند! چە راه های کە رفتیم و برگشتیم . تا راهی پیدا کنیم، و داخل آختتر شویم .باید می آمدیم ! مگر میشود خانواده شهید را تنها گذاشت؟ باید شهید را بدرقە کنیم. و با ایشان عهد و پیمان ببندیم، کە راهشان را ادامه خواهیم داد، و تا اخرین لحظه و تا رسیدن بە هدف این اتحاد و همدلی را حفظ می کنیم.
من دیروز نمی ترسیدم ! چون با هم بودیم و با اعتقاداتی متفاوت، هیچکدام از این باورهای مختلف موجب جدایمان نشد. چون هدف هایمان والاتر از اعتقادات شخصی بود. شاید هم هدفمان خود باور و اعتقاداتمان بود. رسیدیم. هر چند دیرتر از خیلیها، کە نمی دانم کی و چە وقت رسیده بودند. همه عجلە داشتند. حتی خانواده شهید ! باید زود مراسم را تمام میکردیم و برمیگشتیم داخل شهر بوکان ! در گورستان عمومی، شهیدی دیگر منتظر مردم شهرش بود! تا بە میعادگاه بیایند و عهدی دوباره ، از همت و وفا ببندند.
مراسم با خواندن فاتحه و بستن پیمان و تجدید عهدی دوبارە با تمام شهدای وطن، و دادن شعار بر ضد رژیم کهنە پرست آخوند اسلامی و خواندن سرود ای شهیدان و سردادن ” ژن ژیان ئازادی” بر سر مزار شهید بە اتمام رسید. همەی مردم با چشمانی پر از اشک از خانوادەی شهید مجاور خداحافظی کردند و با دادن شعارهای مرگ بر دیکتاتور .. مرگ بر اخوند … مرگ بر خامنەایی قاتل و.. ، سوار ماشین هایشان شدند و روستا را ترک کردند. ما هم همراە مردم بە سوی شهر حرکت کردیم .
عجلە کنید باید برسیم. خدا کند، مامورا رفته باشند. مامورا نبودند! این همە مامور یک دفعەی کجا رفتند؟ یکی میگفت : “خودم دیدم مردم روستا با سنگ دنبالشان کردەاند و آنها را فراری دادەاند.” من ندیدە بودم. ولی بعدا فیلمش را نشانم دادند. آری، چرا کە نە؟ شاید ترسیدە باشند. راە کاملا باز بود . گاز میدادیم و میتاختیم و با سرعت هر چە تمامتر بە طرف بوکان در حرکت بودیم.
از داخل ماشین ها صدای سرودهای حماسی گوش و احساس مان را نوازش میداد، و بیشتر و بیشتر ما را ترغیب می کرد. بعضی از سرنشینان همچنان شعار انقلابی می دادند. البتە گروهی هم ناسزاو فحاشی را چاشنی شعارهایشان میکردند. نرسیدە بە وردی روستای شیخلر، سرعت ماشینها کم شد. کم کم برخوردیم به ترافیک. رسیدیم نزدیک روستا و دیگری هیچ ماشینی حرکت نمیکرد.
باز چی شدە؟ کە ناگهان دوستم گفت: “بالای تپه های اطراف و نگاە کن.”
خدایا! چی میدیدم ؟ هر بلندی و تل و تپەی چند مامور. افتادە بودیم تو دام . باید برگردیم! نمی شد، راه گریزی نبود! نە را پس داشتیم و نە پیش!
پیادە شدیم. مامورهای زیادی از ورودی شهر بە سوی مردم می آمدند . آنهایی کە جلوتر از ما توقف کرده بودند، از ترس جان ماشین هایشان را رها کردند.
آیا جان شیرین است یا نان؟ روزی باید بخاطر مال و نان از جان بگذری؛ و روزی هم از بیم جان باید از مال بگذری. ولی زیبای زندگی در همین است، کە امروز بخاطر آزادی، هم از جان میگذری و هم از مال! و براستی چە ارزان نعمتی است این جان!
مامورا شروع بە تیرانداری کردند. چنان بر سرمان خراب شدە بودند، کە ما مردمان بی پناه و بی سپر فقط در آسمان، بارش گاز اشک آور و ساچمه ها را می دیدیم. تنها چاره ی کارمان این بود کە فرار را بر قرار و ایثار ترجیح دهیم! مگر مکان و جان بوز و سنگری داریم؟ بعضی ها حواسشان نبود و رفتند به سوی تپه ها. ولی وقتی مامورها را دیدند، برگشتند. تنها راهی کە داشتیم کوچە های داخل روستا بود. ناچار ماشین ها را بی سر نشین رها کردیم.
این بندگان خدا. شوفر ماشین های مسافرکشی را می گویم، کە از طرف مهاباد و روستاهای اطراف آمده بودند، بی آنکه خودشان بخواهند، در این طوفان تیر ددصفتان گرفتار شدند. بە کوچه های روستا پناه آوردیم. تیراندازی بیشتر و بیشتر می شد. مامورها چنان کفتاری گرسنه بە رمەی ماشیناها هجوم آوردند و با وحشیانه ترین شکل ممکن، بە وسیلە باتوم و لگد شروع بە زدن این بی جانان متوقف شدە کردند. صدای تیر مامورها با تەق و توق فرو رفتن بدنە ماشین ها و شکستن شیشەهایشان آمیخته شدە بود. و مردم بە جز فحش و ناسزا کاری نمی توانستن انجام دهند. مگر میشود در این جنگ نابرابر جنگید؟ ما با شعار و سنگ، آنها با تیر و سپر! عدەای از جوانان روستا زود چند لاستیک و تایر ماشین آوردند و در وسط و شانه های خاکی جادە، آنها را آتش زدند . مردم هم با شعار و پرتاب کردن سنگ بە میدان این جنگ نابرابر رفتند. یکی داد زد : “نترسید، اگر همه باهم حمله کنیم میترسند، باید اجازە ندهیم ماشین هایمان را داغان کنند، با هم حملە میکنیم. با هم برویم ، تیر نمی زنند! چون میترسند کسی کشتە شود ! همە را کە نمی کشند، آدمند اینقدر ها هم بی شرف نیستند! ” ای وای بر ما ! پس ما کجا بودیم و داریم کجا میرویم؟ اصلا چر اینجائیم؟ چه زود یادمان رفت کە میکشند! همه پیش بسوی نجات ماشین ها! موفق شدیم! چون تمام مامورها ماشین ها را رها کردند و با تیر و گاز اشک آور بە سوی مردم هجوم آوردند. چون آنها از یک بی شرف، بیشرفتر بودند، آنها در بی شرفی بی عدیل و بی مانند بودند، زیرا آنها سپاهی جمهوری اسلامی بودند! مردم در حالی کە یک صدا داد میزدند ، بی شرف، بی شرف.. باز به کوچە های روستا پناه آوردند. همه فهمیدند کە جان و مال مردم برای این رزمندگان غیور اسلام پشیزی ارزش ندارد! گروهی با کمک جوانان روستا، از پشت دە، تپه و بلندی های سمت راست وردی شهر و از دست ماموران پس گرفتند و ماموران بالای تپه بە طرف جاده گریختند، کم کم تپەها بە تسخیر انقلابیون در آمد.
تلاتوف و غوغای در میان مردم بە پا خواست و جوانان بالای تپه شروع بە سنگسار کردن مامورها کردند، مابقیەی مردم هم با شعار و پرتاپ کوکتل مولوتوف های دست ساخت و سنگ بە سوی این کفتارها هجوم بردند. خیلی ها ساچمه خوردند و مجروح شدند! ولی عاقبت کار، تصرف جاده توسط مردم غیرتمند بود.
مردم موفق شدند. مامورها رفتند. ولی باز استرس و ترس از این ناکسان دون مایه و پست بود کە باعث عدم حرکتمان بسوی شهر می شد. هر کس برای ورود به شهر نظریەای میداد. یکی میگفت باید با هم برویم ، ولی با فاصلە کە اگر بودند، بتوانیم دور بزنیم و برگردیم، دیگری میگفت: نیستند! رفتند. نترسید. آن یکی میگفت :از جاده خاکی بریم ده حمامیان و از انجا وارد شهر شویم . شخصی کە لباس کوردی و جامانە داشت، با لحنی پر از تنفر و بیزاری از هر آنچە روی دادە بود، گفت : “از جاده خاکی نروید، این بی شرفها راه را بسته بودند، تا بە خاکسپاری شهید محمد حسن‌زادە نرسیم، موفق هم شدند، مراسم تمام شده است. برای همین جاده را باز گذاشتند.”
ولی باز ما همان جادە خاکی را انتخاب کردیم . و بە طرف روستای حمامیان حرکت کردیم. شاید بیشتر ترسیدە بودیم!
البتە باید ترسید، آنهای کە دیدند و بودند و نترسیدند! میتوانند بە ما خرده بگیرند کە چرا ترسیدەایم؟ آنها وحشی ترین و بی رحم ترین و قسی ترین موجودات زنده ی عالم بودند و هستند. جان و مال مردم براییشان حلال بود. چون فرزند وطن نبودند، فرزند آقایشان بودند! آنان قاتل فرزندان مردم بودند! و آقا امر کرده بود و رخصتشان داده بود! آنها اعتبار و افتخار و شرفشان را از آقایشان می گرفتند! مگر می توانند از فرمان خدایشان خارج شوند؟ آنها بیگانگانی بودند کە با آدمیت و انسانیت بیگانه بودند. انها بی شرف بودند، بی شرف!!
قصدمان این بود از ره رودخانه برویم ده ناچیت و از راه وردی میاندوآب وارد شهر شویم. رسیدیم حمامیان. از کسی کە اهل حمامیان بود پرسیدیم کە میانبر بە ناچیت کجاست ؟گفت: “چرا از امیر آباد نمی روید؟ از ترس مامورا؟”
گویا پیش از ما کسانی دیگری از همین راه آمدە بودند.
منتظر جواب ما نماند ، و گفت : “مامورا نیستند از همین راه اصلی بروید.”
تشکر کردیم و راه افتادیم . چه خوب ، خدا کند بە مراسم خاکسپاری شهید محمد حسن‌زاده برسیم.
وارد امیر آباد شدیم و بوی دود و گاز، نشان میداد کە در بوکان هم خبرهای بوده است. از پل قدیم و مسیر خیابان استاد حقیقی بە طرف خیابان بیمارستان رفتیم . همه جا آرام بود . نزدیک چهارراه حاج ابوبکر، چند نفری اشاره میکردند کە برگردیم! ایستادیم. یکی داد زد کجا؟ از جانتان سیر شدەاید؟
کجا برگردیم؟ خانه هایمان آنجاست. منال همان محلە ایم. خود دانی ولی من بودم نمی رفتم، حتی بە مسافرانی کە از شاهین دژ آمدند تیر اندازی میکنند! نروید.کجا میرید؟ خاکسپاری کە تمام شده، برگردید!
ولی باید میرفتیم. چون خانوادە هایمان دل نگران بودند. از خیابان پرستار نتوانستیم برویم . مسدود بود. از جلوی درب بیمارستان وارد جاده ی سد شدیم . نزدیک گورستان عمومی که شدیم درب گورستان و بسته بودند. و چندین مامور و لباس شخصی نگهبان درب بودند. از بالای دیوار گورستان سر وکلاه و صورت گروهی از مامورها، معلوم بود. و گویا سنگر گرفتەاند و آمادەاند کە حمله کنند! تمام جاده سنگ و شیشە و تایرهای سوخته ماشین و تابلوهای علایم راهنما و رانندگی بود . همه جا بوی گاز و دود می داد. گویا مردم متفرق شده بودند ، هر چند بعدا فهمیدیم رفتند چهاره راه شهرداری برای ارائە خدمات شهری، از ساخمان و کارکنان خدم شهرداری تشکر کنند!
ساعت نزدیک دو و نیم بعداز ظهر بود، رسیدم خانه. مادرم گریه کنان بە استقبالم آمد.
_ چرا گوشیت را خاموش کردی؟ مردیم از نگرانی! کجا بودی ؟ گورستان شهر بودی ؟ اینجا قیامت بود مادر ، قیامت! آن صحرای محشری کە همە ازش حرف میزنند و با چشمام دیدم! هیچ وقت اجازه نداری بری بیرون! هیچ وقت! اینها کافرند، ملحدند ، از خداهم نمی ترسند . سر مزار بودی ؟ بودی؟
گفتم : بخدا نبودم !
در یک جای این شهر مادری میخواهد فرزندش را حفظ کند! مادری دیگر فرزندش را تسلیم خاک میکند! آن یکی دنبال مرهم برای زخم فرزندش! و هستند مادرانی چشم انتظار، تا کە شاید، از دلبندشان خبری بیاید و ...!! چی میکشند مادرها ؟
نمی دانم کی و کجا ، ولی یکجا خوانده بودم کە میگفت: بە تمام عشق ها شاید بتوان نفوذ کرد. اما بە عشق مادر بە فرزند هرگز!صبح است. صبح جمعە، نمی توانم بلند شوم. هم ترسیدەام و هم قول دادم بە مادرم کە جای نروم. امروز هم روز شهیدانیست کە دیروز برگ زیبا و مبارک شهادت را پوشیدە بودند ، #میلادمعروفی ، #هژارمامخسروی ، #هیواجانجان ، #امجدعنایتی ، #غفورمولودی و.. .
بگوید اتفاقی نیافتەاست ، همه چیز خوب است_ آقا امر کردە است، ولی امر مسلمین و مستضعفین جهان! او آقاست. انسان نیست! او طراری بود عیار و حالا پادشاهیست با اقتدار. او انسان نیست . او سفاکی شدە است با هزاران هزار خدعە و افکار. او انسان نیست. او یک جانییست، او انسان نیست، یک ظالم است کە می تواند ستم کند ، بکشد، تاراج کند و بسوزاند و آوار کند. او می تواند بدزدد، غارت و اختلاس کند. و حکم دهد و نهی کند! او انسان نیست! او آقاست. او امیر سپاه و امام و رهبر مسلمین است. او می تواند! چون انسان نیست! آقا است !!نمی دانم سرانجام این ضحاک کی و بە کجا ختم می شود ولی خدا کند دیر نشود و اثر ظلم بە ظالم برسد.*
باز هم میگویم من جایی نمی روم ! جراتش را ندارم، ترس همیشه می آید، در شکل و جاهای مختلف. ولی برای من همراهیست جدا نشدنی ! من نمی توانم؛ هستند کسانی کە خانواده شهیدان تنها نباشد. بعدا می بینم و میخوانمش!
دوستم ، زنگ زد، کە برویم و باز هم باشیم! چون این بودن هاست، کە لرزە بر اندام دیکتاتور می اندازد. گفتم : بگویند: خواب است رفیقت!
دوست ! مگر می شود اسم من هم رفیق باشد و دوست و یار شهید حسن زاده هم رفیق! دوستی تا صبح مراسم خاکساری کنار جسد شهید ماند و نرفت. کە نکند قاتلان و جلادان شهید را بدزدند. ماند تا اخرین لحظه ، می خواست بە رفاقت معنی دوباره ببخشد، یک معنی ، بە بلندای صداقت و همراهی کردن بە پهنای حقیقت و راستی و عشق و پیمان و دوستی. چون همدل بودند و هم پیمان. و با تمام معنا دوست بود و جوانمرد، رادمنش و دلاور و نترس! او خوب می دانست حضورش و بودنش برای شهید حسن زاده مهم است، خوب می دانست نبودنش حس دلتنگی می دهد، آمده بود که باشد. چقدر زیباست، کسی برای تو بماند. منتظرت باشد و حتی بعد مرگت دستت را بگیرد و رهایت نکند . خوب می دانست هیچ چیز و هیچ کس نمی تواند جای یک رفیق قدیمی را پرکند. حتی عشق بە آزادی و میهن. آنها با هم نهال رفاقت را کاشتە بودند، کە در سایەاش یک پیالە ی نوش و خاطرەای را مزە کنند. ولی ظالم حکم کرد و نگذاشت!
چکار کنم؟ نە میتوانم بلند شوم، و نە میتوانم بخوابم! ماندە بودم. درماندە و ناتوان، غرق در افکار و تخیلاتم .می خوابم. کافیست. همان دیروز، کمی مانده بود کە کشته شوم و نامم فهرست شود. بزگترین ترس هر آدمی، که فهم و درکش برای همه ساده است، مرگ است. ولی می آید، بی آنکە فریادش بزنی و نامش را بخوانی. می آید ، بدون رخصت و یک آن فرصت دوباره! باز دم مرگ گرم، کە عادلانه ترین نعمت روزگار است، کە عاقبت بە ظالم و مظلوم می رسد!
البته من شانس آوردم، حقیقتش، شاید نجاتم دادند! گاز اشک آور زدند، و نفسم بالا نیامد، و افتادم رو زمین. دختری جوان داد زد: کمکش کنید. زود بلندم کردند و مردی تمام دود سیگارش را بە داخل چشم و گلویم هدایت کرد. سرفە هایم بیشتر و بیشتر شد. نفسم داشت بند می آمد. زود سوار ماشینم کردند. ماشینی کە داشت از دست ماموران بە طرف روستا بر میگشت. هی زود زود بهم میگفتد بەچشمانم دست نزنم. چشمم میسوخت. ولی مشکل من نفسم بود! با عجله جلو درب یک خانەای پیادەام کردند. شلنگ آب را تو صورتم گرفتند.
با دست اشارە کردم کە خوبم. بعد از اندکی کە حالم بهتر شد، تشکر کردم و در میان جمعیت بە دنبال همراهانم گشتم . دوستم، من و دیدە بود . او موفق شده بود ماشین و عقب بیاورد و داخل روستای شیخلر پارک کند. سوار ماشینم کردند و خودشان باز رفتند میان جمعیت!
می خوابم. نمی خواهم جنت آسمان را. بیا مردانگی کن و این بهشت وطن را دوزخ نکن! بیداری نمی خواهم، ای شیخ! از فردوس و حوریانش بیزارم. من بی خیال رجعتم، ای شیخ! بگذار تنها نفس بکشم.
می خوابم. امروز، روز تعطیل است. پس کی استراحت کنیم؟ چون ظالمان فرصت خواب ندارند ، ما هم باید بیدار باشیم؟ البتە کە بیدارم! افکار و تخیلات چنان بر من غالب شدەاند، کە یک دم نمی توانم بخوابم. فقط در رخت خوابم و مثل یک نوزاد در حال پیچ و تاب. دارم کم کم قانع می شوم کە انقلاب کردن، برای جوانان است. کار من نیست . کار من کهن ،خرمن کوفتن است نە انقلاب …
صدای تیر و بوی گاز اشک آور؟
چقدر صدایش نزدیک است!
یک هو از جایم برخواستم. جلو درب خانە همهمه و فریاد و شعار مردم بود! دزدکی و با آرامی، کمی از در را باز کردم و از لای در دیدم، کە مردم در پشت حیاط خانه ها پناه گرفتەاند! و سر چهار راه از وردی گورستان عمومی گلەای مامور لباس مشکی و چند لباس شخصی وارد چهار راه شدند، و شروع کردند بە تیراندازی به سمت مردم و خانه ها ! گویا مردم آمدە بودند برای مراسم خاکسپاری شهیدان، ولی مامورها اجازە مراسم ندادە بودند ! وسط چهار راە مامورها ایستادند. دقیقا دیدم وسط چهار راه بودند. مردم از ترس و بیم جانشان، یا در کوچە ها پناه گرفته بودند و یا بە داخل خانه ها آمدە بودند و جلو پنجرەها ایستادە بودند! دقیقا دیدم! با چشمان خودم، وسط چهار راه! همه نگاهشان بە مامورها بود. چهره ها پر از غم و غضه و درد بود. از این همه ظلم و ستم و جور و جنایت و کشتارها، هیچ کس رنگ بە چهره نداشت. در وسط مامورها یکی بود! لباس شخصی بر تن داشت. دقیقا وسط چهار راه ! آری وسط چها راه بود ! لباسی مشکی و شلواری سورمەای پوشیدە بود. و بر گردنش یک چفیه انداخته بود! اسلحەاش را بە دست گرفت و در وسط میدان شروع کرد، بە رقصیدن و قهقه زدن! تمام عالم بر سرم آوار شدند! مگر می شود …؟
آری می شود!
چقدر نفرت انگیز و گستاخانه میرقصد!
در را بستم. و بی آنکە بخواهم، بنا بە عادت ، باز هم رفتم تو تخت خوابم. دلم گرفته بود و نتوانستم خودم را نگهدارم. عق عق کنان شروع کردم بە گریە کردن! کە شاید اشک آتش درونم را خاموش کند. گریە نشانه ضعف آدمی نیست. ولی برای من نشانەی از ناتوانی و درماندگیم بود. من از درون ویران شدە بودم. من برای این همە غم و درد و ذلت و حقارت نمی گریستم! برای ناتوانی خودم اشک میریختم. من بخاطر این همە نتوانستن و ترسیدن در رنجم !
آری، بازهم باید بخوابم! آری، آری …، چون از بیداری بیزارم! بگذارید بخوابم، بیدارم نکنید! کە شاید من همان اسیری باشم، کە دارم خواب آزادی می بینم!
